An example search has returned 50 entries
’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nanilnishgo nee ’ałní’ní’ą́?
yesterday-Q outside-at 2-work.CI-GO 2-with noon’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.
morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U’Ashiiké yázhí ła’ chidí yikáá’dę́ę́’ ’adah ’adoogoh.
boys little INDEF car 3-on-from down 3-fall.F’ałdó’
’Ałk’idą́ą́’ Naayéé’ Neizghání ha’a’aahjigo ’atsiniltł’ish bił dah yizdéél jiní.
long.ago Monster Slayer east-to lightning 3-with up 3-move.SFO.P 4-say’Áádóó haa hóót’įįd?
and.then how ho-happened.P-í + -jígo
over in the direction of the place where
bookmark-k’eh+-jí
in a language e.g. diné k’ehjí ’in Navajo’
bookmark-niinaa
because of, on account of
bookmarkAdaadą́ą́, hééł sinil gone’ hastht’ehooshłaa.
Day.last belongings storage inside 3-1-clean.PBá’ólta’ísh Jáan ’éí doodaii’ Mary daats’í yich’į’ haadzíí’?
teacher-Q John TOP or Mary perhaps 3-to 3-talk.PBéégashii yáázh bichá ninish’aah.
calf 3-bunch 3-1-put.I.SROBéégashii yáázh ła’ shibee’í’diidłííd bik’i niní’ą́.
calf one 1-cattle.brand 3-on 3-1-put.NPbíhoosh’aah
1-learn.it.ICh’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.
in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Prog
listen
I am tired and I’m on my way home.
bookmark- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- Progressive (Prog)find in Navajo Verb Modes
- nááshdááł return, go backfind in Navajo Verb Modes
Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?
airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhapsChidí ła’ bíká ’í’iishłaa.
car some 3-for 1-order.PChidíísh bee hólǫ́ doodago ni daats’í chidí nee hólǫ́?
car-Q 3-with 4-exist.N or 2 maybe car 2-with 4-exist.NIdajiłhį́į́h
pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).IDibé yázhí bitsį’ bíchą́ yídéeshni’.
lamb 3-meat 3-crave 3-addicted.NPdideidiłjeeh
pl-3DO-3dpl-start.fire.IDíí dziłígíí shádi’ááh bich’ijígo ’ałkéé’ ’adíítąąd.
this mountain-Comp southward 3-toward-GO one-behind-another 3Pl-scatter.NPDziłghą́’ą́ bizaad diists’a’ laanaa.
White.Mountain.Apache 3-language 1-understand.NI wishHa’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?
how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISCHa’át’íísh Mary nayiisnii’?
What-Q Mary 3-to.buy.IHa’át’íísh neidiyoołnih nínízin?
who-Q 3-3-buy.F 2-think.NIhaa nízah nináhálzhishgo shą’
Haa nízahdę́ę́’ hoołtį́į́ł?
how 3-long-from rain.Proghadajiłgéésh
pl-3DO-4dpl-cut.it.out.Ihadazhdínóołchał
pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).Fcard it (as in wool), 4th person plural
bookmarkhadiiltééł
3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.Fcarry him/her up out of something, 1st person dual
bookmarkhahgo
Hágoónee’, t’áá ’ákódí shahane’.
well that’s.all 1-storyjiłhį́į́h
3DO-4-melt.it.(snow).IKin bighą́ą́’dę́ę́’ hadah ’adzííłhaal ndi t’áadoo ’ádadénih da.
house 3-to-from down 1-tumble.P but NEG RFLX-1-hurt.P NEG
listen
I tumbled off the housetop but I didn’t get hurt.
bookmark- -ghą́ą́h attaching to, hitched to, connected tofind in Navajo Postposition Lexicon
- -dę́ę́’ from a general location or point in space or time, also out of, off offind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ndi butfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- t’áadoo notfind in Navajo Adverb Lexicon
naohłé
3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Icarry a ropelike thing around, 2nd person dual
bookmarkÓlta’di ndeii’néego ’ashkii ła’ kin bizánághahdę́ę́’ shich’į’ ch’élwodgo bił ’ahídégoh.
school-at 1pl-play.I-GO boy some building-3-around-from 1-to out-3-run.P-GO 3-with 3-1-collide.P
listen
When we were playing at school a boy came running at me around the corner of the building and I collided with him.
bookmark- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- -zánághah aroundfind in Navajo Postposition Lexicon
- -dę́ę́’ from a general location or point in space or time, also out of, off offind in Navajo Postposition Lexicon
- -ch’į’ to, towardfind in Navajo Postposition Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon